Spor perakendesinin büyüme potansiyelini yüksek gören ve perakende sektörü içerisinde daha da gelişeceğine inanan Ender Spor Fitness Satış Direktörü Yakup Çam, büyürken tek tip iş modeli oluşturulmamasına dikkat edilmesinin altını çizerek, “Şu an pek çok firma trendlere göre hareket ettiğinden adeta kimliksizleşiyor. O nedenle sektörde kimliğiyle ayrışmış ve iş modelini çok iyi oturtarak, kendini ifade etmiş bir iki tane firma var” dedi.
Bu yıl Ender Spor’un 45.yılıydı… Peki, 45. yıla özel yapılan çalışmalar var mı?
Ülkemizde yaşanan olaylar ve varolan problemlerden ötürü aslında pek bir şey yapamadık, hatta yapmayı tercih etmedik dersek daha doğru olur. Böylesi bir ortamda kutlama ya da şölen havasında bir şeyler yapmak çok da şık olmazdı. Bu süreçte daha çok özel kampanyalarla müşterilerimizi aktif tutmaya çalıştık diyebiliriz.
Ender Spor’un bu yıl için e-ticaret yatırımları olacaktı. Peki, bu yatırımlara yönelik çalışmalar ne durumda? Dijitalleşme açısından neler yapıldı?
Dijitalleşme açısından baktığımızda, yeni bir e-ticaret sayfamız olacak. Alt yapısı yüzde 90 oranında tamamlandı diyebilirim. Ancak şu an entegrasyon sürecinde, bu sene bitmeden faaliyete geçmesini planlıyoruz. Bununla birlikte halihazırda bir online satışımız var zaten. Sadece kendi online sayfamızda değil, diğer e-ticaret kanallarında da yer alıyoruz.
Öte taraftan özellikle spor müsabakalarında sponsorluklar da yapıyorsunuz diye biliyoruz.
Evet, Ender Spor olarak çoğunlukla federasyonlarla anlaşmalarımız oluyor. Mesela 2008-2014 yılları arası Uludağ’daki kayak eventlerine sponsorluk yaptık. Ayrıca basketbol liginin yıllardır resmi maç topu sponsoruyuz. Yine geçmiş dönemlerde voleybol, hentbol, yüzme ve buz pateni federasyonlarıyla çalışmalarımız oldu. Aslında bakarsanız, sporun her dalına bir şekilde katkı sunmaya çalıştık.
Peki, Ender Spor’a baktığımızda bir tarafta ithalat, distribütörlük diğer tarafta perakende tarafı söz konusu. Peki, Ender Spor’da hangisi daha ağır basıyor?
Aslında her iki tarafta bizim için önemli, bu nedenle hiç o şekilde ayırmıyoruz. Bizim şöyle bir görüşümüz var; ‘Ender Spor olarak her zaman en iyi malzemeyi sunmalıyız…’ Ender Spor tarafından satışa sunulan ürünler, kendi alanındaki en üst düzey markalardır. Sıradan herhangi bir ürünü getirmiyor ya da üretmiyoruz. Hazır üretime değinmişken Ender Spor olarak, kendi ülkemizde de yüksek potansiyelde üretim gerçekleştirdiğimizi söyleyebilirim. Çünkü bazı ürünler gerçekten ülkemizde daha iyi yapılabiliyor. Bugün masa tenisi basit bir spor gibi gelebilir size fakat çok fazla teknik malzemeye ihtiyaç duyulan bir spor dalı. Ender Spor, sektörün daha çok bu yönüne ağırlık veriyor aslında. Sporla ciddi bir şekilde uğraşan kesme hitap etmeye çalışıyoruz.
Kendimizi sadece distribütör, perakendeci ya da toptancı gibi sınıflandırmaya sokmuyoruz. Biz bir spor firmasıyız. Bunun hem hizmetini sağlıyor hem de ürününü tedarik ediyoruz. Bunu da hem bayi, hem online hem de mağazacılık gibi satış kanallarımız vasıtasıyla gerçekleştiriyoruz. Dolayısıyla hepsi bizim için bir bütün…
Spor perakendesinin geleceğini nasıl görüyorsunuz? Şu durumda sizce mağazalaşmak mı gerekiyor yoksa mevcut durumu korumak mı?
Bu sorunun çok fazla cevabı var aslında. Bu tamamen ne yapmak istediğinizle, nereye gitmek istediğinizle ve kendinizi nasıl pozisyonlandırdığınızla alakalı… Spor perakendesinde birçok oyuncu var. Bu oyuncuların hepsi size aynı tarzda gelebilir belki ama bana göre hepsi birbirinden farklı kulvarlarda... Hepsinin çok farklı karakteri, yapısı ve yoğunlaştığı farklı alanlar var.
Spor perakendesi potansiyeli yüksek olan bir sektör ve perakende içerisinde de büyümesini sürdürecek bana göre. Ancak büyürken tek tip iş modeli oluşturmamaya dikkat etmek gerekiyor. Şu an pek çok firma trendlere göre hareket ettiğinden adeta kimliksizleşiyor. O nedenle sektörde kimliğiyle ayrışmış ve iş modelini çok iyi oturtarak, kendini ifade etmiş bir iki tane firma var diyebiliriz.
Türk toplumu spora daha yeni yeni alışıyor. Spor yapma disiplini hala yok ama eskiye nazaran daha iyi durumda. Tabi Avrupa ülkeleri ile kıyasladığımızda arada hala uçurum diyebileceğimiz farklar söz konusu... Ancak bu disiplini kazanamamamızın da nedenleri var. Birincisi altyapı sorunu... Gerçek anlamda spor eğitimi almıyoruz, ne bir anatomi ne de bir biyoloji eğitimi almadık mesela. Ayrıca çevresel koşullarımız da yine bu disiplinin oluşmamasında bir etken olarak karşımıza çıkıyor.
Perakende sektöründe sürekli konuşulan bir konu var: Eğitimli iş gücü… Spor perakendesinin diğer alanlara göre daha fazla bilgi gerektiren bir alan olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle çalışacak personel çok önemli… Sizin buna yönelik düşünceleriniz neler? Ender Spor eğitimli işgücüne yönelik neler yapıyor? Çözümü nasıl buluyorsunuz?
Sunmuş olduğumuz ürünlerin çok fazla değişkenliği ve özelliği var. Özellikle kayak gibi zor, meşakkatli ve bilgi gerektiren spor dallarından bahsediyoruz. Kıyafetinden tutun da kullanılan kızağa kadar her biri ayrı özelliğe sahip… Dolayısıyla biz malzemeleri branşlaştırdığımız gibi çalışanlarımız da branşlaştırma yoluna gidiyoruz. Örneğin, kayağa belli bir spesifik grup bakar ve onlar artık kayak da uzmanlaşmıştır.
Biz tüm bu koşulları göz önünde bulundurarak işe alım süreçlerini gerçekleştiriyoruz. Müşteri geldiğinde doğru soruları sorarak ve ihtiyaçlarını analiz ederek, bu ihtiyaçları karşılayacak uygun ürünü ona sunmaya çalışıyoruz.
AVM’lerdeki kiralamalar hakkında ne düşünüyorsunuz? Projeleri neye göre seçiyor ve ayırt ediyorsunuz?
Bizim iş modelimizde karlılık hazır giyime oranla daha düşüktür. Dolayısıyla spor perakendeciliğinde faaliyet gösteren firmaların kira konusunda biraz daha dikkatli olmaları gerekiyor. Zaten, kira bedeli yüksek, pahalı olarak nitelendirebileceğimiz AVM’lerde çok fazla multi-brand markaları göremezsiniz, olanlar da belli başlı markalardır. Çünkü spor mağazalarının yönetilmesi de güçtür. Çok fazla ürün çeşitliliği olduğu için bunların takibi kolay olmuyor. Tekstil ürününü sezon sonunda indirime giriyor ve tüm ürünler stoklardan eritilebiliyor. Ancak biz de sezon sonu olmayan pek çok ürün mevcut. Örneğin tenis raketini sezon indirimine sokup da satamazsınız.
Yeni mağazalara gelindiğinde, Ender Spor olarak biz aşağı-yukarı mağazanın ne kadar ciro yapılabileceğini bilir, küçük hatalarla tahmin edebiliriz. AVM’nin giriş ve çıkışlarını analiz ederiz, o bölgeyi iyi bir gözden geçirip, spor alışkanlıklarına ya da nüfus potansiyeline bakarız. Yine AVM’nin civarındaki tesisleri gözden geçiririz. Tüm bu süreçlerden sonra artık bizim için kira maliyeti çok önemlidir. Her ikisinin dengede olduğunu hissettiğimiz noktada projede yer almaya çalışırız. Kısacası inanmamız önemli… Tabi bu tarz karar alındığında ülkenin genel havasını göz ardı etmemek lazım.
Son olarak 2017 planlarınızdan kısaca bahsedelim…
Bizim temel görevimiz belli başlı gruptaki operasyonlarımızın devamlılığını sağlamak. Zaten Ender Spor, faaliyet gösterdiği çoğu segmentte üst noktada çalışmalarını sürdürüyor. Spesifik mağazacılıkla ilgili soruyorsanız, çok fazla atılım planımız yok. Ancak çok iyi bir fırsat çıkarsa mutlaka değerlendiririz.
